Nederlands leraar

Archive for augustus, 2023

Als je in Haarlem woont, hoef je niet altijd naar de Utrechtse Heuvelrug te rijden om naar de mooie bossen te gaan, want In Heemstede heb je het mooie Groenendaalse bos. Hoewel de padddestoelen hier minder aanwezig zijn, zijn de bomen hoog en mooi.

Dit is volledig, dit is tot he point, de spijker op zijn kop, helemaal waar en raak. Ik moet hierbij denken aan het boek van Tolle: de kracht van het NU! Op het bankje staat:

Overcome space, and all we have left is Here.
Overcome time, and alle we have left is Now.

Bovendien zijn er nuttige bordjes hier en daar met uitleg wat voor bomen er staan. Erg interessant, dat het woord ‘boek’ van de beukeboom komt.
Uit het hout van de beuk sneed men vroeger druikletters. Het woord boek komt van beuk.
In plaats van boekdrukkunst kun je dus net zo goed beukdrukkunst zeggen. De plaatsen Boekel, Boekelo en Boxtel zijn naar de beurk vernoemd.


Over de tamme kastanje en de Lijsterbes vond ik de uitleg bijzonder interessant, een prima plek om ter plaatse bij deze bijzondere bomen uitleg te geven.

De Tamme Kastanje komt van nature in het middellandse zeegebied voor. De Romeinen hebben de eetbare noten op hun veldtochten naar het noorden meegenomen. Zo werd de boom ook in Nederland verspreid. Op vruchtbare gronden worden ze honderden jaren oud en krijgen een mooie gedraaide stam.
De tamme kastanje bleoit als een van de laatste bomen in Juli. De bloemen worden door kevers en andere insekten bestoven. in oktober zijn de noten rijp.

De Lijsterbes. De bessen beginnen meteen na de lanstge dag te rijpen. Voor de mens is de bes giftig, maar vogels kunnen ze wel eten. Vooral merels en spreeuwen en natuurlijk lijsters lusten de bessen. In de bes zitten remstoffen zodat het zaadje noiet direct uitloopt. In de darmen van vogels worden die remstoffen onschadelijk gemaakt. Als de zaden zijn uitgepoept, kunnen ze meteen ontkiemen.

Leuke trend, die spreuken op bankjes in het bos. Een paar dagen later bezochten we Lisse, in het winkelcentrum aldaar stuitte ik op het beroemde ‘daffodils’ gedicht van William Wordworth.

Het Zeister bos.

17.08.2023

Blog

Het Zeisterbos is voor Nederlandse begrippen een bijzonder oud bos. De bomen zijn meer dan 200 jaar oud, terwijl de meeste bossen in Nederland niet ouder zijn dan 70 jaar. De ondergroei is dicht en zeer gevarieerd, waardoor er veel vogelsoorten voorkomen. Ook reeën vinden een goede dekking in de ondergroei.

De wandeling is bijzonder prettig te noemen, je kijkt je ogen uit naar de enorm grote en hoge bomen.
Voor de paddenstoelenplukkers onder ons; dit is een paradijs voor jullie!


Gelegen op de Utrechtse heuvelrug, waar zich de mooiste boswandelpaden bevinden, is dit een must voor de liefhebber.
Je mag ook je hond meenemen, viel ons al snel op. Toch valt het erg mee met de drukte. De meeste boswandelaars groeten elkaar, dus doe dat ook!
Niet dat iedereen dat doet, maar als jij de eerste bent, groet men altijd terug.
Dat heb ik geleerd tijdens de vele bergwandelingen in Duitsland. Als me een wandelaar tegemoet kwam, groette ik daar altijd met een opgewekt:
‘Gruss Gott’
Grappig eigenlijk, die groet. Hier is het meestal;
‘Hallo!’
Of
‘Hi’!’
Of
‘Goeiedag!’
Als jij de eerste bent, krijg je altijd een antwoord, of de ander moet wel heel erg chagrijnig zijn. Als je niets zegt, krijg je soms toch een groet en dan groet je terug natuurlijk. Vaak zegt men dan ook niets.
Even voor wat betreft de wandelroute in Zeist; we waren de weg al snel kwijt, aanvankelijk volgden we de paaltjes met rood, die een wandeling van 6 km moet markeren. Totdat het markeerde gedeelte plotsklaps was verdwenen, geen paaltjes meer te bekennen.
Gelukkig heb ik een vrouw die altijd weet hoe we moeten lopen, zij vindt altijd de goede weg terug.
Makkelijk, erg makkelijk.

Het Spaarne

14.08.2023

Blog

Het Spaarne

Lennaert Nijgh / Boudewijn de Groot

Het Spaarne stroomt,
het Spaarne stroomt,
het Spaarne stroomt voorbij.

Voorbij de stad waar niets meer wordt geladen,
er liggen voor de waag geen schepen meer.
Ze varen door want de bolders en de kaden
hebben plaatsgemaakt voor het verkeer.

En het Spaarne stroomt…

Zoals het steeds voorbij zal blijven stromen.
Het water gaat, wat blijft is de rivier.
En wat er ook voor andere tijden komen,
hij stroomt voorbij en blijft toch altijd hier.

Het Spaarne stroomt…

Het Spaarne stroomt…

Voorbij de brug, voorbij de laatste huizen,
voorbij de werven en het stoomgemaal.
Het Spaarne stroomt, maar niet voorbij de sluizen,
het eindigt naamloos in een zijkanaal.

Maandag 14 Augustus, het is nog vakantie. Wat doe je op zo’n dag als je vrouw ook vrij heeft? Juist ja, je gaat wandelen, de natuur in. Bossen en als het kan ook nog strand. In de buurt, want lang autorijden hadden we geen zin in vandaag. Dat deden we dus. Daarbij hoefden we niet lang te zoeken. Ik nam een kijkje in het boekje van Natuurmonumenten en kwam op ‘Buitenplaats Beeckestijn’ bij Velsen-Zuid. Dit landgoed van de familie Beeckestijn in Classistische stijl vormgegeven. De kaarsrechte hoofdlaan vanuit het landhuis, strakke lijnen, zichtassen, symmetrie. Deze classicistische stijl was in zwang in het begin van de 18e eeuw.
Rococo en landschapsstijl. Nadat Jacob Boreel Jansz Beeckestijn in 1742 dit landgoed had gekocht, liet hij als een van de eersten in Nederland in het bestaande park elementen en tuinen in rococostijl en Chinees-Engelse landschapsstijl aanleggen. Boreel mocht graag pronken, o.a. met een bloementuin in waaiervorm.
Tevens een uitgebreide kruidentuin..

Tegen de slangenmuren liet hij exotische vruchten kweken, abrikozen en perziken, die hij zijn gasten serveerde.

GESCHIEDENIS
Toen de laatste Duitse keizer houthakker werd in Nederland
Door Luc Devoldere

Na de Duitse nederlaag in de Eerste Wereldoorlog zocht en kreeg keizer Wilhelm II asiel in het neutrale Nederland. Op 15 mei 1920 vestigde hij zich in Huis Doorn bij Utrecht, waar hij tot zijn dood in 1941 met zijn gezin zou wonen. Tegenwoordig is het rijkelijk ingerichte landhuis een museum dat de moeite waard is om te bezoeken.

Het mausoleum in het park van Huis Doorn is niet te bezichtigen Dat hebben de levende leden van het huis Hohenzollern beslist. Ik kijk door het raampje en zie een glimp van de Pruisische vlag met zwarte adelaar gedrapeerd liggen op een kist. Dichter kom ik op deze reis langs de grenzen van een verdwenen rijk niet bij een keizer, ook al is het een Pruis, en bestond zijn keizerrijk maar tussen 1871 – toen Wilhelm I in de spiegelzaal van Versailles tot keizer van het Duitse Rijk werd uitgeroepen – en 9 november 1918, toen zijn kleinzoon Wilhelm II in Berlijn werd afgezet. Zelf zou deze Wilhelm II op kasteel Amerongen, hier in de buurt, op de Utrechtse heuvelrug, zijn eigen abdicatie als koning van Pruisen en keizer van Duitsland pas op 28 november 1918 tekenen. De militaire nederlaag straalde af op de keizer, verzot op uniformen, maar zijn generaals hadden die op hun geweten. Als top van de machtspiramide moest hij verdwijnen, maar hij had gedurende zijn dertigjarige regering eerder een gebrek aan leiderschap getoond.

Keisari vihelm II
Keizer Wilhelm II in legeruniform, 1915
© Wikipedia

Hoe kwam de Duitse keizer hier terecht?

De foto ging de wereld rond. Op het perron van het Nederlandse grensstation Eijsden ijsbeert de Duitse keizer heen en weer. We schrijven 10 november 1918, en Wilhelm is met zijn gevolg vanuit het Duitse hoofdkwartier in Spa met een autocolonne naar Eijsden gereden, waar de keizerlijke trein hem opwacht. De dag ervoor is in Berlijn de Republiek uitgeroepen. De keizer vraagt asiel aan in Nederland.

Op het perron wordt hij door Limburgers en Belgische vluchtelingen uitgescholden voor “Schweinhund” en “Mörder”. “Vive la France” wordt geroepen en “Kaiser, wohin? Nach Paris?” Het verlossende sein wordt gegeven na enkele telefoons en een telegram van koningin Wilhelmina. De keizerlijke trein stoomt op naar Maarn bij Utrecht waar Wilhelm gastvrijheid krijgt op Kasteel Amerongen bij de Nederlandse graaf Bentinck. Koningin Wilhelmina en het Nederlandse kabinet gedogen de keizer als privépersoon, en dat zal de officiële lijn blijven om zowel het morrende volk als de boze geallieerden te bezweren. Wilhelmina zal Wilhelm, tot zijn grote frustratie, overigens nooit officieel ontvangen en ook nooit zelf verschijnen in Huis Doorn.

Op 28 november 1918 tekent Wilhelm in Amerongen dus zijn abdicatie als Duits keizer en koning van Pruisen. Met de hakken slaand wordt afscheid genomen van Seine Majestät. Het keizerrijk is dood, maar Pruisen niet helemaal. Zijn brave en devote echtgenote Auguste Viktoria, die hem zeven kinderen heeft geschonken, voegt zich die dag opnieuw bij hem. Wilhelm blijft geen dagen of weken de gast van Bentinck, maar bijna twee jaar.

Pas in 1921 neemt hij zijn intrek in het nabije Huis Doorn, dat hij discreet heeft gekocht. Intussen hebben 59 treinwagons keizerlijke huisraad, meubilair, kunst en kitsch uit de Berlijnse Hohenzollernpaleizen naar Doorn gebracht. De keizer kan een zekere grandeur ophouden. Hij is rijk genoeg om er een hofhouding van Duitse getrouwen en – tot frustratie van de lokale adel- royaal betaald Nederlands personeel op na te houden.

Thorsten Hansen study room
Studeerkamer van Wilhelm II in Huis Doorn
© Flickr / Thorsten Hansen

De keizerin sterft al in 1921 en krijgt een massaal bijgewoonde uitvaart in Berlijn. De keizer hertrouwt het volgende jaar met een Duitse prinses en weduwe Hermine von Reuss. Dit tweede huwelijk met een dominante intrigante die bijna dertig jaar jonger is wordt hem niet in dank afgenomen. En zo installeert de afgezette keizer zich in zijn routine van overbodig geworden monarch die tegen beter weten in hoopt op een dag naar Duitsland te worden teruggeroepen.

Bundesarchiv Bild 136 C0805 Kaiserpaar im Haus Doorn
De Kaiser met zijn tweede vrouw, Hermine von Reuss, in Doorn, 1933
© Deutsches Bundesarchiv

Hij ontvangt monarchisten in Doorn, Koningin-moeder Emma en later Prinses Juliana en haar Duitse, kersverse op- zoek-naar geld- echtgenoot Bernhard. De toekomstige koningin Beatrix slaapt in de kinderwagen. Maar ook Göring komt enkele keren voor de machtsovername van Hitler in 1933 op bezoek. De keizer hoopt dat de nazi’s hem terug op de troon zullen brengen, de nazi’s willen zich van zijn steun en dus die van de Pruisisch gezinde adel en officieren verzekeren.

Maar de keizer houdt niet van de nazi’s en al snel hebben die de uitgerangeerde keizer niet meer nodig. Als in mei 1940 Duitse soldaten Huis Doorn bereiken, biedt de keizer hen een ontbijt aan en champagne. Bij de inname van Parijs stuurt hij een felicitatietelegram aan Hitler die hem met égards maar afstandelijk antwoordt. Eigenlijk wordt de keizer discreet gevangen gehouden in Doorn. Door Duitse soldaten. Als hij, na een partij houthakken, een praatje maakt met zo een Duitse soldaat die hem niet meer herkent, beseft hij dat zijn wereld voorbij is.

De keizer sterft op 4 juni 1941. Hij heeft de dag tevoren nog enthousiast de Duitse verovering van Kreta toegejuicht. “Das ist fabelhaft. Unsere herrlichen Truppen!” Hitler wilde dat het lichaam van Wilhelm werd overgebracht naar Potsdam omdat hij hoopte bij de begrafenis als opvolger van de keizer te kunnen doorgaan, maar het testament van Wilhelm stipuleerde dat zijn lichaam alleen naar Duitsland mocht worden overgebracht als Duitsland een monarchie was. Hij werd dus in het park van Huis Doorn begraven. Zijn twee echtgenoten rusten in het park van Sanssouci in Potsdam.

Het was een stralende dag in Doorn toen Wilhelm ten grave werd gedragen: Kaiserwetter. Achter de baar liepen o.a. Seyss-Inquart, de Rijkscommissaris van bezet Nederland en admiraal Canaris, chef van de Duitse contraspionage. Canaris zou na de mislukte aanslag op Hitler in Flossenburg worden opgehangen en Seyss-Inquart na de oorlog in Neurenberg. Er waren hakenkruisen die de keizer niet had gewild, en een krans van Hitler.

Ik loop het park rond: het mausoleum en de graven van de vijf dode keizerlijke honden, de paarden, de reeën, de hakplaats waar de keizer methodisch, obsessief en overbodig duizenden bomen tot stronken hakte; de majestueuze bomen in de waterige herfstzon. Ik wandel door het kasteel, langs de serviezen en de zilverschat, de wandtapijten en snuifdozen van Frederik de Grote, model van de epigoon Wilhelm. De overdaad aan snuisterijen, bric-à-brac werkt vermoeiend, maar het schilderij van de lieftallige koningin Luise van Pruisen, die Napoleon in Tilsitt charmeerde, slaat me in het gezicht: deze vrouw trouwde toen ze zeventien was, baarde tien kinderen en stierf op haar vierendertigste.

Ik zie de eetkamer met een voor altijd gedekte tafel waaraan nooit meer zal worden gegeten, de speciale vork met drie tanden, waarvan één ook als mes dient, voor een keizer die een lamme linkeram had. Een stuitligging bij de geboorte had een tangverlossing noodzakelijk gemaakt die de zenuwen in zijn schouder blijvend zou hebben beschadigd. De dokters bekommerden zich overigens eerst om de moeder, de dochter van Victoria, de koningin van Engeland, en lieten de baby voor dood liggen. De kleine Wilhelm werd aan een keihard regime van harde massages en electroshocks onderworpen. Hij leerde – noblesse oblige – toch paardrijden en schieten.

Ik schuifel door de slaapkamers van de keizer en zijn twee vrouwen, de rookkamer, de werkkamer, de bibliotheek van deze amateur-archeoloog; het moderne toilet van de keizerin, netjes verborgen in een antieke kast. Hier is geleefd. Hier is overleefd. Hier werd de schijn opgehouden van een hof in ballingschap. Met een keizer die elke ochtend uit de Bijbel voorlas voor het bij elkaar geroepen personeel. Dan ging wandelen, houthakken, lunchen, siësten, correspondentie beantwoorden met de wereld, dineren, waarbij de borden werden weggerist als zijne majesteit klaar was. De routine die zin moest geven aan de zinloosheid.

Huis Doorn, na de oorlog geconfisceerd, is vandaag eigendom van de Nederlandse staat. De subsidies zijn fors teruggeschroefd, maar een legertje vrijwilligers houdt het domein open en overeind. Wat er met de grote gelderfenis van de keizer is gebeurd, blijft een raadsel. De Oranjes, de Nederlandse staat, het huis Hohenzollern en de banken verschaffen geen duidelijkheid. Ik kwam naar Doorn met het idee een van de weinige lieux de mémoire te vinden van de Eerste Wereldoorlog op Nederlandse bodem. Ik trof er eerder een trou de mémoire aan van de Grote Oorlog en liep enigszins verbijsterd rond in een lieu de mémoire van Europese absolutistische keizerrijken en monarchieën, zeg maar het Ancien Régime dat zichzelf hier tragisch ironisch en lichtelijk potsierlijk overleeft. Per slot van rekening was de grootmoeder van Wilhelm, die “our Willy” voor de Engelse tak bleef, Queen Victoria en de laatste tsaar een aangetrouwde neef. Huis Doorn? Vaut le détour.

Opruimen

9.08.2023

Blog

Computer opschonen, kast opruimen, boeken sorteren, papieren ordenen, pensioen uitzoeken, facturen scannen voor belastingaangifte, keuken opruimen, balkonplanten verzorgen, naar de kapper, sporten, bureauladen opruimen, rooster uitzoeken, auto stofzuigen en wassen, kleding uitzoeken, planten verzorgen, badkamer goed schoon, idem voor wc en keuken, ramen wassen.
Nee, de vakantie is voor mij geen tijd om de hele dag te luieren. Naast bovengenoemde activiteiten die zich uitstekend leenden voor het weer van de afgelopen weken, hield ik me tevens bezig met mijn conditie, dat deed ik door mijn vaste trainingsprogramma van twee uurtjes in de sportschool, bijna dagelijks.

Boeken: Elke zomervakantie lees ik wel een paar boeken, dit jaar waren dat;
Joost Zwagerman – De buitenvrouw (goed boek),
Dirk Ayelt Kooiman – Montyn (superspannend van begin tot eind)
Hans Dorrestijn – Dudeljo! (erg grappig boek over vogels, maar vooral over mensen).
Martin Bril – De zon schijnt (altijd amusant die korte columns) en tenslotte begonnen aan een serieus boek –
Ian McEwan – Lessen (ik moet er nog even inkomen, ben inmiddels op blz. 91, maar niet slecht.

Films: In de bioscoop;
Mission: Impossible – Dead Reckoning Part One (geweldige actiefilm met sterke stunts en achtervolgingen.

Indiana Jones and the Dial of Destiny (ook een geweldige actiefilm met sterke stunts (ook op en in een rijdende trein) en achtervolgingen.

Op Pathe thuis keek ik nog een keer met mijn vrouw en haar zusje die op bezoek is:
De onvergetelijke klassiekers;
Jackie Chan – Rush Hour 2 (lachen en actie)
Jennifer Aniston/Jim Carrey – Bruce Allmighty (lachen en stunts)
Crazy Rich Asians – pure romantiek!

Muziek: Ook koop ik in de zomervakantie meestal wel een paar goede platen, dit jaar:
Blur – The Ballad of Darren (topplaat)
The Teskey Brothers – The winding way (fijne soulplaat)
Grian Chattan – Chaos fort the fly (fijne soloplaat van zanger Fontaines D.C.)
Cigarettes after seks – Cry (late night music super relaxed)

De Kaapse Bossen in Doorn is onze favoriete paddenstoelenbos. Telkens weer worden we verrast door de geweldig mooie hoge bomen, het mooie groen blijft een lust voor het oog. Ook voor de ziel, het lichaam en de geest. Kortom voor het algemeen welbevinden, nieuwe inspiratie en levenslust.
Ademen is iets bijzonders, de boslucht ruikt hier goed. We komen er een paar keer per jaar, maar altijd komt mijn vrouw met een grote zak vol paddenstoelen thuis. Ze is dan heel druk in de keuken, waar ze de paddenstoelen zorgvuldig schoonmaakt en daarna kookt.


Deze keer was haar zus uit Thailand op bezoek en ze neemt paddenstoelen mee naar huis in haar koffer. Trouwens ze neemt ook nog mee: chocola, stroopwafels, een paar klompen, een paar dozen wijn en nog veel meer. Het lijkt wel of ze een kleine supermarkt als bagage mee terugneemt.
Zoals gewoonlijk zoek ik niet mee, ik loop gewoon rustig in het bos mee en soms ben ik ze ineens kwijt. Meestal komen ze dan na een tijdje uit de dichte bossen weer tevoorschijn.

Het paddenstoelenseizoen is door de natte zomer al helemaal begonnen, naast de zomerpaddenstoelen zijn de herfstpaddenstoelen ook al van de partij. Gisterenavond bij het nieuws beweerde een paddenstoeldeskundige nu in augustus al 40 soorten paddenstoelen te hebben gevonden. Nou, me dunkt, gouden tijden voor de paddenstoelenzoeker! Daarvoor hoef je niet naar het buitenland te gaan.

Mijn favoriete museum, ga ik elk jaar een keer kijken. Geheel zonder subsidie komt dit geweldige museum telkens weer met een verbluffende expositie op de proppen. Hier godzijdank geen ‘woke’, geen slavernij gedoe, geen klimaat, duurzaam, ‘inclusiviteits’- en ‘diversiteits’gedram waar de gesubsidieerde kunst tegenwoordig zo prat op gaat.
Kunst moet aanzetten tot nadenken en als erbij gezegd wordt wat je moet denken dan is er voor mij geen kunst meer aan.
Kunst zoals kunst bedoeld is, daarvoor ga ik naar Voorlinden.

Song Dong (1966) – Through the Wall, 2016
Foto: Antoine van Kaam
Absoluut hoogtepunt van de tentoonstelling is Through the Wall van Song Dong (1966). De Chinese kunstenaar verenigt verleden en heden met traditionele houten kozijnen en ramen en moderne hanglampen. Wanneer je dit werk inloopt, waan je je in een soort teletijdmachine en wordt je wereldbeeld gekanteld.

François Morellet (1926-2016) – L’Avalanche, 2006
Foto: Antoine van Kaam

Wanneer het oude en het nieuwe niet goed samengaan, kan dat leiden tot grote problemen. Zo kunnen lawines ontstaan wanneer de nieuwe sneeuwlaag niet goed hecht op de oude onderlaag. Een kleine verschuiving of knal kan dan grote gevolgen hebben. Daaraan herinnert de zaalvullende installatie L’Avalanche van François Morellet (1926-2016). Met neonbuizen laat hij op mathematische en transparante wijze de beweging van een lawine zien.

De tentoonstelling opent met het vaststellen van de status quo. Met zo’n 220.000 scherpe vishaken op linnen bootst de Cubaanse kunstenaar Yoan Capote (1977) Isla (elegia) een woeste zee na. Het werk gaat over het geïsoleerde leven op een eiland, waar de zee je beperkingen oplegt, maar ook voorziet in je levensbehoeften en uitzicht biedt op een kansrijke horizon – wellicht aan de andere kant van het water.

Alex Katz
De heldere kleuren, gladde oppervlakken en scherpe composities. De koele abstraherende stijl, monochrome achtergronden en monumentale grootte: je herkent het werk van de legendarische Alex Katz (1927) direct. Al bijna acht decennia schildert hij de Amerikaanse cultuur en de moderne maatschappij. Als geen ander weet Katz het ‘onmiddellijke nu’, zoals hij het noemt, vast te leggen. De schilder laat zich inspireren door de vormentaal van dans, televisie, films en billboards. Hij is een belangrijk wegbereider voor de pop art en wordt gezien als één van de belangrijkste Amerikaanse kunstschilders van de 20ste eeuw. Zijn werk wordt geprezen om de unieke stijl en techniek en is te zien in musea over de hele wereld – en vanaf 10 juni in Voorlinden.
Alex Katz: ‘Ik maak graag een beeld dat zo eenvoudig is dat je er niet aan voorbij kunt, en zo ingewikkeld dat je het niet kunt doorgronden.’


Ron Mueck (1958), Couple under an Umbrella, 2013
Foto: Antoine van Kaam

Ron Mueck
Ron Mueck maakt hyperrealistische mensfiguren, die hij tot in het kleinste detail uitwerkt. Ze lijken van vlees en bloed, maar zijn gemaakt van polyesterhars en silicone. Hij maakt ze nooit levensgroot, maar kleiner of groter dan de werkelijkheid. Couple under an Umbrella is exact twee keer zo groot als wij. De kunstenaar verbeeldt de gewone mens, maar maakt geen portretten van bestaande personen. Ze hebben iets universeels en heel herkenbaars, ondanks hun bijzondere formaat.

Maurizio Cattelan (1960), zonder titel, 2001
Foto: Antoine van Kaam

Maurizio Cattelans miniliftjes
In museum Voorlinden zijn wel heel bijzondere liften te vinden: ze zijn net iets hoger dan de enkels van een volwassene. De liften zijn gebouwd op een schaal van 1:7,5 en verdwijnen naar een onbekende bestemming in een gebouw dat geen verdiepingen telt. De kunstenaar Maurizio Cattelan speelt met zijn miniatuurliftjes een kopieer- en verkleinspel dat je met andere ogen naar de realiteit laat kijken. Herkenning en vervreemding gaan hand in hand – precies waar het de kunstenaar om te doen is.

Open Ended
De sculptuur Open Ended van de Amerikaanse kunstenaar Richard Serra weegt maar liefst 216 ton. Het cortenstalen werk is 4 meter hoog, 18 meter lang en 7 meter breed. Het is een kunstwerk vol tegenstellingen: het is tegelijk elegant én loodzwaar, industrieel én organisch, statig én speels, hol én bol. Zes gewelfde stalen platen vormen samen een doolhof. Open Ended is een kunstwerk dat je al wandelend moet ervaren.